Zespół suchego oka: objawy i leczenie ZSO na suche oczy

Zespół suchego oka to schorzenie, mogące mieć różne przyczyny występowania. Ignorowane i nieleczone objawy tej przypadłości, mogą skutkować poważnymi powikłaniami zdrowotnymi. Bardzo ważne jest więc szybkie wykrycie symptomów i zadbanie o odpowiednie leczenie zespołu suchego oka. W zależności od nasilenia objawów można wdrożyć leczenie domowe, farmakoterapię lub specjalistyczne zabiegi wykonywane przez okulistę. Czym jest zespół suchego oka i jak sobie z nim radzić?

Co to jest zespół suchego oka?

Zespół suchego oka (ZSO) to schorzenie w obrębie naszych oczu, spowodowane zbyt małą ilością filmu łzowego wytwarzanego przez gruczoły wchodzące w skład narządu wzroku.

Gdy film łzowy wytwarzany jest w niewystarczającym stopniu lub jest nadmiernie wyparowywany, może wywoływać nieprzyjemne objawy prowadzące do licznych podrażnień na powierzchni oka oraz brzegów powiek. Są to symptomy, takie jak uczucie piasku pod powiekami, czy ogólnie odczuwana suchość na powierzchni oka. ¹

Istnieje bardzo dużo możliwych przyczyn, pośrednio wpływających na obniżony stopnień wydzielania łez. W zależności od tego, czym spowodowany jest zespół suchego oka oraz w jakim stopniu dokuczliwe są jego objawy, należy dobrać odpowiedni rodzaj leczenia. Mogą to być zarówno domowe sposoby, leczenie farmakologiczne jak i metody terapii wymagające wcześniejszej konsultacji z lekarzem. Jednak leczenie powinno być poprzedzone analizą, jakie objawy zespołu suchego oka się u nas pojawiły oraz w jakim stopniu są nasilone.

Jakie symptomy wywołuje zespół suchego oka? Objawy to nie tylko suche oczy

W przypadku pojawienia się zespołu suchego oka ważne jest szybkie rozpoznanie schorzenia na podstawie występujących u danej osoby symptomów. Pierwsze charakterystyczne objawy, wywołane przez zbyt małą ilość filmu łzowego to suche oko i uczucie piasku pod powiekami. Występowanie kolejnych objawów zależne będzie od stopnia nasilenia schorzenia oraz czasu, w jakim zostało wprowadzone leczenie.

Aby prawidłowo rozpoznać zespół suchego oka, warto wiedzieć, że może on wywołać objawy takie, jak: ²

bardzo suche oczy po przebudzeniu,
uczucie posiadania ciała obcego w oku,
zaczerwienienie i swędzenie oczu oraz brzegów powiek,
niewyraźne widzenie,
biała wydzielina śluzowa w kąciku oka,
ból głowy,
światłowstręt,
dyskomfort w trakcie noszenia soczewek kontaktowych.

Warto pamiętać, że suche oczy mogą wywoływać również nadmierne łzawienie. ³ Proces ten może mieć miejsce, ponieważ podrażnienie towarzyszące temu schorzeniu często prowadzi do mechanizmu ochronnego w postaci filmu łzowego, a w efekcie do nadmiernego wydzielania łez. Jednak to odruchowe łzawienie nie utrzymuje się na powierzchni oka wystarczająco długo, aby przywrócić prawidłowy poziom nawilżenia oka.

Co wywołuje suche oczy? Przyczyny i czynniki ryzyka dla filmu łzowego

Film łzowy składa się z trzech warstw, których prawidłowe funkcjonowanie ma bezpośredni wpływ na nawilżenie gałki ocznej. Są to warstwa mucynowa (śluzowa), faza wodna oraz warstwa lipidowa.⁴ Zaburzenia w obrębie którejś z nich, mogą wywoływać dokuczliwe uczucie suchości w oczach. Zazwyczaj jednak problemy te mają inne zewnętrzne przyczyny, które w sposób pośredni mogą spowodować suche oko.

Do najczęściej występujących przyczyn zaliczyć można:

Zaburzenia w obrębie warstwy lipidowej oka, regulującej stabilizację filmu łzowego, prowadzą do nadmiernego parowania znajdującej się poniżej fazy wodnej. Efektem tego procesu jest zbyt mała produkcja łez w stosunku do parującej warstwy filmu łzowego, co ostatecznie prowadzi do zespołu suchego oka. ⁵

Zmiany hormonalne, wynikające z chorób tarczycy lub menopauzy w przypadku kobiet. Wiążą się one ze wzrostem lub obniżeniem hormonów odpowiedzialnych za wytwarzanie łez, szczególnie prolaktyny i kortykotropiny. Mogą więc prowadzić do nadmiernej płaczliwości lub odwrotnie, do zespołu suchego oka. Proces ten może mieć miejsce również w przypadku leczniczej terapii hormonalnej lub przy stosowaniu antykoncepcji hormonalnej, które również mogą zaburzać stężenie tych hormonów w organizmie. ^{6 7}

Choroby autoimmunologiczne, takie jak Zespół Sjögrena, czy reumatoidalne zapalenie stawów, często atakują gruczoły łzowe, zaburzając ich prawidłowe funkcjonowanie i wywołując stan zapalny, który może powodować objawy suchego oka. ⁸

Zaburzenia funkcji gruczołów Meiboma, znajdujących się na powierzchni brzegów powiek. Gruczoły Meiboma odpowiadają za produkcję oleistej warstwy ochronnej, wchodzącej w skład powłoki lipidowej. Jej zadaniem jest ochrona filmu łzowego przed nadmiernym parowaniem. Jeżeli gruczoły Meiboma nie pracują prawidłowo, to parowanie warstwy wodnej jest nasilone, co może prowadzić do zespołu suchego oka. ⁹

Zbyt niska częstotliwość mrugania, często wiążąca się z czytaniem lub długotrwałą pracą przed komputerem, również może zwiększać ryzyko objawów suchego oka. W przypadku, gdy mrugamy zbyt mało, to nasze powieki nie są w stanie rozmieszczać na powierzchni gałki ocznej filmu łzowego oraz ochronnej wydzieliny, wytwarzanej dzięki pracy gruczołów Meiboma. Ich znikoma ilość może prowadzić do długotrwałego przerwania filmu łzowego oraz nasilić suchość i pieczenie oczu. ¹⁰

Długotrwałe noszenie soczewek kontaktowych, bez robienia wymaganych przerw w ich stosowaniu może prowadzić do licznych podrażnień na powierzchni gałki ocznej, a w efekcie spowodować zespół suchego oka. Ignorowanie zaleceń lekarza okulisty lub producenta co do tego, z jaką częstotliwością soczewki kontaktowe powinny być noszone, a także odnośnie wymieniania ich na nowe może prowadzić do stanów zapalnych zaburzających pracę gruczołów Meiboma, odpowiadających za nawilżenie i ochronę oczu. ¹¹

Niedobór witaminy A, która wspomaga produkcję łez oraz warstwy ochronnej przez gruczoły łzowe, a także rozprowadzanie ich na powierzchnię oka. Gdy witaminy A jest w naszym organizmie zbyt mało, może to skutkować podrażnieniem i uczuciem ciała obcego w oku, a w efekcie zespołem suchego oka. ¹²

Alergia, może wywoływać liczne objawy w obrębie naszych oczu, takie jak uczucie suchości, czy podrażnienie brzegów powiek. Nieleczone symptomy mogą się nasilać i skutkować zespołem suchego oka. ¹³

Czynniki ryzyka

Zespół suchego oka może wystąpić u każdego, niezależnie od wieku. Istnieją jednak czynniki, które mogą zwiększać ryzyko wystąpienia u danej osoby dolegliwości powiązanych z niewystarczającą ilością produkowanego filmu łzowego. Do takich czynników zaliczyć można między innymi:

Przekroczenie 50 roku życia, ponieważ wraz z wiekiem w naturalny sposób zmniejsza się produkcja filmu łzowego, przez co zwiększone jest ryzyko zespołu suchego oka. ¹⁴

Płeć żeńska, ponieważ u kobiet zwiększone jest ryzyko wpływu zmian hormonalnych na gruczoły łzowe oraz zbyt niską produkcję filmu łzowego. Wiąże się to między innymi ze zmianami towarzyszącymi kobietom w czasie ciąży, menopauzy oraz w trakcie stosowania antykoncepcji hormonalnej. ¹⁵

Częsta ekspozycja na niebieskie światło emitowane przez ekrany komputerów, telewizorów oraz telefonów może powodować zbyt rzadkie mruganie, co zwiększające ryzyko przerwania filmu łzowego. ¹⁶

Nieprawidłowa dieta, pozbawiona witamin oraz kwasów tłuszczowych, korzystnie wpływających na nasz narząd wzroku, w tym na funkcjonowanie gruczołów odpowiadających za ochronę i nawilżenie naszych oczu. ¹⁷

Palenie papierosów, wiążące się z ekspozycją naszych oczu na dym papierosowy zawierający wiele toksycznych substancji. Regularne palenie może skutkować podrażnieniem punktów łzowych oraz wywołać inne objawy zespołu suchego oka. ¹⁸

Jak zdiagnozować schorzenie? Test dla czynników powodujących suchość oczu

Leczenie suchego oka powinno być poprzedzone diagnozą lekarską, potwierdzającą, jaki czynnik wywołał nadmierną suchość oczu. Lekarz po zapoznaniu się z historią naszej choroby zazwyczaj wykonuje podstawowe badanie, aby ocenić ostrość wzroku, ogólny stan gałki ocznej oraz powiek. Do postawienia diagnozy konieczne mogą okazać się również dodatkowe testy, dzięki którym lekarz określi przyczyny zaburzeń wokół kanalików łzowych, co pozwoli mu wdrożyć odpowiednie leczenie.

Aby ocenić, czy film łzowy wytwarzany jest przez oko w prawidłowej ilości, lekarz może wykonać test określający objętość i ilość łez. ¹⁹ W zależności od potrzeb i decyzji lekarza może to być przykładowo test Schirmera, analizujący stopień nasączenia przez krople łzowe paska, umieszczonego pod naszymi powiekami.

Innym tego rodzaju badaniem jest test z użyciem czerwonej nitki fenolowej, która umieszczana jest pod powierzchnią szpary powiekowej. Pod wpływem łez zmienia ona kolor, dlatego na tej podstawie można stwierdzić, czy ich ilość jest prawidłowa. ²⁰

Inne badania służą określaniu jakości łez. ²¹ Mogą być stosowane do tego specjalne barwniki skraplane na suche oko. Lekarz przez barwiące sztuczne łzy jest w stanie ocenić ogólny stan rogówki i powierzchni oka, a także szybkość, z jaką wyparują one z jego powierzchni. Inną metodą jest zebranie próbki łez oraz poddanie ich specjalistycznemu badaniu, co pozwoli ocenić czynniki, jakie wywołały zespół suchego oka.

Jak leczyć zespół suchego oka? Czy da się go całkowicie wyleczyć?

Jeżeli zespół suchego oka (ZSO) ma charakter chroniczny, to lekarstwa mogą zwalczać objawy tego schorzenia, natomiast niekoniecznie będą w stanie sprawić, aby film łzowy ponownie w naturalny sposób wytwarzany był przy pomocy gruczołów. ²² Natomiast w przypadku, gdy suche oko występuje u danej osoby sporadycznie, to istnieje duża szansa, że gruczoły znów zaczną wytwarzać odpowiednią ilość łez.

W jednym i drugim przypadku warto zastosować leczenie suchego oka, aby zminimalizować ryzyko dalszych powikłań i zmniejszyć odczuwany na powierzchni oka dyskomfort.

W zależności od indywidualnego stanu pacjenta oraz tego, jak długotrwałe jest zaburzenie pracy gruczołów, kuracja może mieć na celu różne założenia. Może to być przywrócenie poziomu wytwarzania łez przez oczy lub sprawienie, aby film łzowy był na właściwym poziomie dzięki stałemu wspomaganiu się preparatami, takimi jak krople do oczu.

Leczenie farmakologiczne

Leczenie zespołu suchego oka z pomocą farmakoterapii może okazać się bardzo skuteczne i efektywne w przypadku, gdy powierzchnia oka jest sucha i podrażniona. Stosowanie tego typu preparatów zgodnie z zaleceniami producenta może przynieść ulgę i znacznie załagodzić dyskomfort i odczuwaną suchość oczu.

W zależności od potrzeb można wybrać krople na zespół suchego oka lub leki mające na celu pobudzić pracę gruczołów do produkcji łez oraz załagodzić ewentualne stany zapalne. ²³

Krople na suche oko

Krople do oczu, zalecane na suche oko to szeroko dostępne leki bez recepty, które mają za zadanie łagodzić podrażnienia występujące na powierzchni oka, a także niwelować negatywne skutki przerwania filmu łzowego. Ze względu na łatwość stosowania tego typu preparatów oraz ich przystępną cenę, zazwyczaj stanowią one pierwszy krok w leczeniu ZSO.

Krople nawilżające do oczu dostępne są w większości aptek i drogerii. Istnieje wiele rodzajów tego typu preparatów, dedykowanych między innymi osobom, które noszą na co dzień soczewki kontaktowe lub potrzebują wsparcia po laserowej korekcji wzroku. Niezależnie od dodatkowych potrzeb, warto zdecydować się na krople na suche oko bez konserwantów. Ponieważ te zawierające konserwanty, jeśli są stosowane długotrwale mogą prowadzić do podrażnienia oraz uszkodzenia wrażliwych struktur w oku. ²⁴

Jeżeli potrzebujemy silniejszego nawilżenia oka, warto wybrać preparat w postaci żelu. Tego typu produkty lecznicze cechują się intensywniejszym działaniem na oczy dzięki czemu w krótszym czasie można osiągnąć zamierzony efekt. Jednak ze względu na to, że forma żelowa preparatów zazwyczaj wywołuje chwilowe pogorszenie wzroku, to nie należy stosować ich tuż przed planowanym wyjściem lub prowadzeniem samochodu. ²⁵

Leki pobudzające łzy

W przypadku, gdy pojawi się u nas silna suchość oka, objawy mogą wymagać leczenia farmakologicznego z użyciem leków dostępnych na receptę. Do tego typu preparatów zaliczyć można leki pobudzające łzy, dostępne najczęściej w formie kropli lub żelu. Ich korzystne dla oczu działanie wynika z faktu, że zawierają one substancje, takie jak cyklosporyna, która wspomaga proces wytwarzania naturalnego filmu łzowego na powierzchni oka. ²⁶

Stosując tego typu środki lecznicze warto pamiętać jednak, że ich długotrwałe używanie może nieść ze sobą skutki uboczne, zagrażające wrażliwej strukturze oka. ²⁷ Jeżeli krótkotrwałe leczenie objawów nie przyniesie pożądanych rezultatów to warto skonsultować się ze specjalistą w celu zmiany metody leczenia.

Leki przeciwzapalne

W przypadku, gdy mamy do czynienia ze stanem zapalnym umiejscowionym na brzegach powiek, warto skonsultować ze specjalistą stosowanie dostępnych wyłącznie na receptę anybiotyków i leków przeciwzapalnych, działających łagodząco na całą strukturę oka. Tego typu leki wystawiane są przez lekarzy zazwyczaj w formie tabletek, natomiast występują również jako krople do oczu i maści.

Warto pamiętać, że leki przeciwzapalne powinny być stosowane pod ścisłą kontrolą lekarza. Wiele z nich zawiera substancje, takie jak restaza i korykosteroidy, które stosowane długotrwale mogą wiązać się z licznymi skutkami ubocznymi zarówno w obrębie wzroku, jak i całego organizmu. ^{28, 29}

Leczenie specjalistyczne

Jeżeli krople i leki na zespół suchego oka nie załagodzą suchości i odczuwanej obecności ciała obcego na powierzchni oka, to konieczne mogą okazać się specjalistyczne formy terapii ZSO.

W zależności od stanu wyjściowego i stopnia podrażnień w oku mogą to być metody, takie jak zamknięcie kanalików, stosowanie specjalnych soczewek, masaże lub światłoterapia.

Zamknięcie kanalików łzowych

Zamknięcie kanalików łzowych odbywa się w gabinecie okulistycznym. Metoda polega na zatkaniu punktów łzowych umiejscowionych przy brzegach powiek, z użyciem tymczasowych zatyczek. ³⁰Ich zadaniem jest utrzymać wilgoć oka, poprzez blokowanie nadmiernego odpływu filmu łzowego, który często towarzyszy ZSO. Metoda wykazuje się dużą skutecznością, natomiast warto pamiętać, że jest to tymczasowa forma minimalizowania objawów, która nie jest w stanie wyleczyć przyczyn nadmiernie suchego oka. Kanaliki powinny być zamykane co 3 miesiące, aby składające się na przewlekły zespół suchego oka objawy nie były dla pacjenta uciążliwe.

Wykorzystanie specjalnych soczewek kontaktowych

Specjalistyczne soczewki na suche oko mogą przyczynić się do zminimalizowania odczuwanej suchości i podrażnienia na powierzchni oka. Dostępne na rynku jednorazowe soczewki zawierające fosforylocholinę, wykazują właściwości utrzymujące wodę oraz wilgoć w oku. Zapobiegają również nadmiernemu parowaniu filmu łzowego często towarzyszącemu ZSO. ³¹

Innym rozwiązaniem są soczewki, które przylegają do twardówki, czyli białej części naszego oka. Większość tego typu produktów stworzona jest tak, aby powierzchnia soczewki stykała się rogówką, która w przypadku ZSO jest szczególnie podrażniona. Rozwiązanie, w którym soczewka kontaktowa omija rogówkę, znacznie zwiększa komfort jej noszenia oraz przyczynia się do załagodzenia suchości i podrażnień w obrębie oczu i powiek. ³²

Światłoterapia i masaż powiek

Jeżeli zespół suchego oka ma charakter przewlekły i inne metody leczenia nie są skuteczne, to można zapoznać się również z alternatywnymi metodami terapii, takimi jak światłoterapia oraz masaż powiek. Sposoby te są wciąż badane, aby można było jednoznacznie określić ich leczniczy charakter, natomiast już teraz wiadomo, że u części osób skutkowały one poprawieniem stanu oka oraz zminimalizowaniem dyskomfortu towarzyszącemu przy ZSO. ³³

Światłoterapia to metoda leczenia z użyciem pulsującego światła, która wykorzystywana jest również w dermatologii. Okazuje się, że ten rodzaj leczenia może mieć również zastosowanie w przypadku, gdy towarzyszące nam uczucie suchego oka powiązane jest z nadmiernym parowaniem filmu łzowego.³⁴ Natomiast masaż powieki ma na celu pobudzić gruczoły łzowe do pracy oraz wspomóc rozprzestrzenianie się filmu łzowego na powierzchni oka. Z pewnością warto zainteresować się tymi metodami, jeśli chcemy załagodzić objawy ZSO, a tradycyjne formy leczenia nie przynoszą pożądanych rezultatów.

Mechaniczna ekspresja powiek (zniwelowanie dysfunkcji gruczołów Meiboma)

Mechaniczna ekspresja powiek polega na uciskaniu powieki wraz z gruczołami Meiboma, przy jednoczesnym stosowaniu ciepłych okładów na oczy.

Ta metoda terapii mająca na celu zniwelowanie dysfunkcji gruczołów Meiboma, okazała się skuteczna w otwartym badaniu wykonanym na grupie 32 osób. ³⁵ Nie jest to jednak badanie kliniczne, dlatego nie można oficjalnie uznać tej metody za leczniczą w przypadku wystąpienia objawów zespołu suchego oka.

Warto z pewnością śledzić dalszy rozwój metody i skorzystać z niej jeśli dokuczliwe uczucie suchego oka nie będzie możliwe do wyleczenia z pomocą bardziej popularnych metod terapii.

Leczenie zachowawcze i domowe sposoby

Jeżeli objawy suchego oka występują u nas w delikatnym stopniu lub chcemy zapobiegać ewentualnemu pojawieniu się powiązanych z ZSO objawów, to warto wypróbować domowe sposoby na suche, podrażnione oczy oraz wprowadzić do codziennego funkcjonowania środki zapobiegawcze, minimalizujące ryzyko wystąpienia tego typu dolegliwości w przyszłości.

Suplementacja witaminami

Wprowadzanie do organizmu wystarczającej ilości witamin jest kluczowe, aby jak najdłużej utrzymać zdrowie i cieszyć się ostrością widzenia. Aby zapobiec ewentualnym schorzeniom w obrębie naszego wzroku, warto wspomóc się suplementami, zawierającymi wiele cennych dla naszych oczu substancji odżywczych. Sięgając po suplementy, warto wybrać te, które zawierają w swoim składzie substancje, takie jak:

Witamina D, wspierająca pracę gruczołów łzowych, a także minimalizująca nasilenie stanów zapalnych towarzyszących zespołowi suchego oka.³⁶
Witamina B6 i B12, wykazują właściwości ochronne dla narządu wzroku, a także wspomagają budowanie naturalnej bariery ochronnej oka na poziomie komórkowym.³⁷
Omega-3, to kwas tłuszczowy korzystnie wpływający na obniżenie markera HLA-DR, odpowiadającego za stany zapalne na powierzchni oka często towarzyszące ZSO. ³⁸
Luteina, będąca naturalnym przeciwutleniaczem. Zapobiega nadmiernemu rozprzestrzenianiu się wolnych rodników na powierzchni oka, dzięki czemu wspiera naturalną barierę ochronną oczu oraz pracę gruczołów, odpowiedzialnych za produkcję łez. ³⁹

Warto pamiętać, że skoncentrowaną dawkę witamin możemy wprowadzać do organizmu zarówno w postaci suplementów, jak i w trakcie codziennych posiłków. Jeżeli nasza dieta nie jest bogata w wystarczającą ilość substancji odżywczych to suchość naszych oczu może się nasilać, dlatego należy zadbać o ich prawidłowe stężenie, co pozwoli zmniejszyć ryzyko niepożądanych schorzeń lub choroby w obrębie narządu wzroku.

Regularne mycie powiek

W celu opanowania stanu zapalnego na powierzchni oka, warto stosować delikatne mycie oczu z użyciem mydła i ciepłej szmatki lub ręcznika. Pozwoli to zadbać o właściwą higienę, szczególnie ważną w przypadku zespołu suchego oka. Dodatkowo, dzięki ciepłemu kompresowi trzymanemu na oczach przez około 5 minut, przyczynimy się do aktywizacji gruczołów Meiboma, odpowiedzialnych za wytwarzanie warstwy ochronnej naszych oczu.

Kolejnym istotnym aspektem dotyczącym higieny narządu wzroku, jest dokładne zmywanie makijażu. Kolorowe kosmetyki, z których wykonywany jest makijaż lub dodatki, takie jak sztuczne rzęsy mogą nasilać podrażnienia w obrębie powieki, co może nasilać objawy ZSOlub cofać korzystne efekty wynikające z wprowadzonego leczenia. ⁴⁰

Unikanie czynników zwiększających ryzyko powikłań

Istnieją czynniki, które mogą nasilać objawy suchego oka. Wyeliminowanie ich z codziennego życia może zmniejszyć ryzyko wystąpienia dyskomfortu w oku, oraz wzmocnić naturalną barierę ochronną organizmu, odpowiedzialną również za warstwy filmu łzowego, pełniące niezwykle ważną funkcję w zwalczaniu ZSO.

Odpowiednie nawodnienie, jest kluczem do utrzymania zdrowia. Jeżeli pijemy zbyt małą ilość wody, to zaburzeniu może ulec faza wodna w naszym oku, a gruczoły mogą mieć problem z wytwarzaniem filmu łzowego.
Unikanie palenia i zanieczyszczonego powietrza, zarówno bierne jak i aktywne palenie wiąże się z ekspozycją na dym papierosowy, zawierający toksyczne substancje. Zanieczyszczone powietrze może natomiast wprowadzić do naszego oka wolne rodniki oraz spaliny, mogące wywołać stan zapalny.
Przerwy podczas pracy z monitorem, zmniejszą ekspozycję oczu na niebieskie światło, stanowiące częstą przyczynę zespołu suchego oka.
Nawilżacz powietrza w nocy podczas snu, może w naturalny sposób zmniejszyć dolegliwości, takie jak suche oczy po przebudzeniu. Dbanie o prawidłową wilgotność powietrza w domu pozwoli również zmniejszyć ryzyko nadmiernego parowania filmu łzowego.

Powikłania i komplikacje w przypadku nieleczenia

Przewlekły zespół suchego oka może wywołać liczne powikłania, bezpośrednio zagrażające jakości naszego wzroku. W przypadku, gdy ignorowane są symptomy choroby, może się to wiązać z nasileniem dolegliwości, takich jak:⁴¹

Zaburzona ostrość widzenia,
Infekcje oczu, takie jak zapalenie spojówek,
Zapalenie oka, powiązane z otarciem i owrzodzeniem powierzchni rogówki,
Obniżona jakość życia.

Warto pamiętać, że długotrwałe ignorowanie jakiejkolwiek dolegliwości w obrębie oka, często prowadzi do bardzo poważnych chorób i powikłań, nawet do całkowitej utraty wzroku. Dlatego warto zadbać o prawidłową metodę leczenia, a w przypadku wątpliwości skonsultować się z lekarzem, który będzie w stanie ocenić, czy ZSOwpłynął niekorzystnie na nasze oczy.

Podsumowanie

Zespół suchego oka to dokuczliwe schorzenie, które może mieć różne przyczyny występowania. W zależności od stanu naszego wzroku oraz stopnia nasilenia objawów należy wdrożyć odpowiednią metodę leczenia. Pozwoli to uniknąć niepożądanych skutków ubocznych, takich jak znaczne pogorszenie jakości wzroku.

Warto również dbać o codzienne dobre nawyki, przyczyniające się do prawidłowej wartości substancji odżywczych wprowadzanych do organizmu oraz zachowania higieny. Regularne, prewencyjne dbanie o wzrok może znacznie zminimalizować ryzyko wystąpienia zespołu suchego oka lub zapewnić jego łagodniejszy przebieg.